Ανδρούτσος Οδυσσέας
Γεννήθηκε το 1790 στην Ιθάκη και πέθανε το 1825 στην Αθήνα. Από πολύ μικρός κατατάχθηκε στο ναυτικό, ώσπου τον συνάντησε ο Αλή πασάς και τον προσέλαβε στην αυλή του ως σωματοφύλακα. Σε λίγο αναγνωρίζοντας την αξία του τον διορίζει δερβέναγα στην Ανατολική Στερεά. Εν τω μεταξύ ο Ανδρούτσος μυήθηκε στην Φιλική εταιρεία το 1818. Η ρήξη του Αλή πασά με τον Σουλτάνο τον φέρνει στα Γιάνεννα το 1820 και στην θέση του αφήνει το ήδη μυηθέντα στην Φιλική Εταιρεία Αθ. Διάκο.
Η έκρηξη της Επανάστασης τον έφερε ξανά στην παλιά του βάση όπου ξεσήκωσε του Στερεοελλαδίτες και ειδικότερα τους Γαλαξιδιώτες και μετά τον θάνατο του Διάκου κατάλαβε το χάνι της Γραβιάς. Εκεί την 8η Μαΐου αντιμετώπισε ηρωικά, με την στρατηγική του ιδιοφυΐα, τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη και εμπόδισε έτσι την κάθοδο των Τούρκων στην Πελοπόννησο και τη λύση της πολιορκίας της Τρίπολης.
Μετά την νίκη του στην Γραβιά, οι στρατιωτικοί τον ανακήρυξαν Αρχιστράτηγο της Α. Ελλάδος, ενώ οι πολιτικοί της τοπικής Διοίκησης , του “Αρείου Πάγου”, αμφισβήτησαν τον τίτλο, ωσότου η Α’ Εθνική Συνέλευση του τον αναγνώρισε επίσημα. Η διαμάχη αυτή, μεταξύ του “Αρείου Πάγου” και του Ανδρούτσου συνεχίστηκε σε σημείο μάλιστα να επικηρυχτεί ο Αρχιστράτηγος Ανδρούτσος σαν προδότης. Ο στρατός όμως της Στερεάς Ελλάδας κατά την εκστρατεία του Δράμαλη, πιστός στο νικητή της Γραβιάς, συνασπίστηκε πάλι γύρω του και στα στενά της Μεγαρίδας, εμπόδισε την υποχώρηση του Δράμαλη προς την Α. Ελλάδα.
Κατά την πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου έστειλε επιστολή στον Α. Μαυροκορδάτο, ότι καταφθάνει με 10.000 άνδρες. Η επιστολή έπεσε στα χέρια του Ομέρ Βρυώνη και του Κιουταχή, οι οποίοι επίσπευσαν τη λύση της πολιορκίας με την απειλή και μόνο του Ανδρούτσου. Στην συνέχεια πήρε μέρος στην καταστροφή των λειψάνων του Δράμαλη στην Ακράτα το 1823.
Προς το τέλος του 1824 ο Ανδρούτσος βλέποντας το χάσμα μεταξύ κυβέρνησης και στρατιωτικών, ήρθε σε συνεννόηση με τους Τούρκου ακολουθώντας τον δρόμο τη διπλωματίας, αλλά αυτή τη φορά αποτυγχάνει.
Ο Κωλέττης οδήγησε εναντίον του τον Ι. Γκούρα, παλιό πρωτοπαλίκαρο του Οδυσσέα, ο οποίος τον έπεισε να παραδοθεί στην κυβέρνηση. Ο Ανδρούτσος μεταφέρθηκε δέσμιος στον ενετικό πύργο της Ακρόπολης στην Αθήνα, όπου ύστερα από απάνθρωπο βασανισμό στραγγαλίστηκε από τους προσωπικούς εχθρούς του και το σώμα του πετάχτηκε στο λιθόστρωτο για να καλυφθεί η δολοφονία και να θεωρηθεί σαν αποτυχημένη απόπειρα απόδρασης.