Επιστημονικά λέγεται όνος. Θηλαστικό της τάξης των περισσοδακτύλων. Ο κατοικίδιος γάιδαρος, που τον χρησιμοποιούν από την αρχαιότητα αφρικανικοί, ασιατικοί και ευρωπαϊκοί λαοί ως ζώο φορτίου, έλξης και ιππασίας, προέρχεται από τον άγριο γάιδαρο των στεπικών περιοχών της Αφρικής ύστερα από διασταυρώσεις με μερικά ασιατικά είδη. Έχει χαρακτηριστικά μεγάλο κεφάλι με μεγάλα και ίσια αυτιά. Το τρίχωμά του ποικίλλει, είναι γενικά σκούρο στο πάνω μέρος και υπόλευκο στην κοιλιά. Ο γάιδαρος προτιμά θερμές περιοχές. Τρέφεται με όλα τα φυτά, ακόμα και με αγκάθια. Από τις διάφορες ράτσες γαϊδάρων γνωστότερες είναι της Καταλωνίας (Ισπανία), του Πουασύ (Γαλλία), της Τουρκίας και της Ελλάδας. Από τη διασταύρωση γαϊδάρου με φοράδα προέρχεται ο κυρίως ημίονος (μουλάρι). ενώ από τη διασταύρωση αλόγου με θηλυκό γάιδαρο προέρχεται επίσης ημίονος (γαϊδουρομούλαρο).
Από αρχαιότατους χρόνους ο γάιδαρος θεωρούνταν σύμβολο της βλακείας, επαινούσαν όμως και τη λιτότητά του. Αναφέρεται επίσης πολύ σε παραδόσεις, μύθους, παροιμίες, αλλά και σε λογοτεχνικά έργα, π.χ. Ο γάιδαρος του Βίκτωρα Ουγκό.