Δενδρολίβανο (Rosmarinus officinalis) — Romarin — Δενδρολίβανο το φαρμακευκευτικόν, οίκ. Χειλανθών (Labiatae).
Το δενδρολίβανο είναι στομαχικό, τονωτικό, έμμηναγωγό, και χολαγωγό. Κατά της χρονίας χολοκυστίτιδος, ύδρωπος με χοντρό συκώτι, ίκτερου από ηπατίτιδα. Είναι ακόμη το δενδρολίβανο επουλωτικό των πληγών, αντισηπτικό, αντισπασμωδικό ναρκωτικό, κατά του χρόνιου κατάρρου των πνευμόνων και αντιρευματικό. Και ακόμη κατά των αερίων της κοιλιάς, τονωτικό της κυκλοφορίας του αίματος και άλλων λειτουργιών. (Ευρύνει τους ιστούς και τους προμηθεύει αίμα). Είναι φυτό κατάλληλο για τους νευρικούς πονοκέφαλους. Πιστεύεται ότι η τοποθέτηση του φυτού στο κεφάλι ξεκουράζει τούς πνευματικώς κουρασμένους. Βλαστάρια δενδρολίβανου στο κρασί δίνουν ποτό τονωτικό της καρδιάς. Πλύσιμο του τριχωτού δέρματος της κεφαλής συντελεί στην ανάπτυξη των τριχών. Με πλύσεις ή μπάνια είναι ευεργετικό του δέρματος. (Με κατάπλασμα τραβά το αίμα σε ορισμένες θέσεις).
Τα άνθη του δενδρολίβανου και τα φύλλα του είναι κατά του άσθματος, του κοκκύτη κατά της γρίπης κατά της αδυναμίας και ευεργετικά σε άλλες ακόμη περιπτώσεις.
«Πιστεύεται ότι, φύλλα του δενδρολίβανου μαζί με ρίζες τσουκνίδας και ρίζες λάππας, που θα μουσκέψουν σε οινόπνευμα δίνουν φάρμακο, που με εντριβές στο τριχωτό μέρος της κεφαλής προκαλούν τριχοφυϊαν (!;) »
Η σκόνη του δενδρολίβανου θεωρείται επουλωτική των πληγών. Το αιθέριο έλαιό του διώχνει το σκόρο.
«Για βαλσάμωμα χρησιμοποιείται το λάδι του δενδρολίβανου».
Αφέψημα φύλλων δενδρολίβανου χρησιμοποιείται ως λοσιόν κατά των γαγγραινωδών πληγών. Για Αρωματικά μπάνια των ρευματισμών των αρθρώσεων, για εντριβές πρηξιμάτων.-
Η χημική σύνθεσή του είναι: Ταννίνη, πικρή ουσία, αιθέριο έλαιο σε μεγάλη ποσότητα, μπορνεόλ, σινεόλ, κάμφορα.
Το δενδρολίβανο χρησιμοποιείται, για εσωτερική χρήση, με έγχυμα (5-15 γρ. Σε ένα κιλό νερό) και με παρασκεύασμα οινοπνευματούχο 30-60 γρ. σε ένα κιλό κρασί, 2-3 ποτήρια την ημέρα. Εσωτερικώς παίρνεται ακόμη και το λάδι του σε σταγόνες – 4 σταγόνες σε ποτό. Για εξωτερική χρήση 50 – 60 γρ. σε ένα λίτρο νερό βραστό (μπάνια για τους ρευματισμούς των αρθρώσεων, μπάνια τονωτικά αρωματικά) και ως βάμμα του λαδιού για εντριβές ή και με κομμάτια του φυτού μέσα σε λάδι.
Το δενδρολίβανο παίρνει μέρος σε ένα μείγμα από οκτώ διαφορετικά φυτά με το «τσάι» του οποίου ξεπλένονται τα μαλλιά ύστερα από κανονικό λούσιμο και καλό ξέπλυμα με νερό. Το «τσάι» αυτό (έγχυμα) είναι ιδιαίτερα ευεργετικό, τονωτικό των μαλλιών. Τα φυτά είναι: Δενδρολίβανο, Φασκόμηλο, Μάλαθρο, Τίλια, Χαμόμηλο, Τσουκνίδα, Άχιλλαία, Εκουίζετο. Από αυτά, το Μάλαθρο, Τίλια, και χαμόμηλο το παίρνουμε σε ίσες ποσότητες τα δε άλλα σε μικρότερες ποσότητες. Αν πρόκειται για ξανθά μαλλιά βάζουμε περισσότερο χαμόμηλο. ενώ για σκούρα μαλλιά βάζουμε περισσότερο δενδρολίβανο και λίγο χαμόμηλο -2 κουταλάκια από το μείγμα σε ένα κιλό νερό. Βάζομε το μείγμα σε δοχείο και χύνουμε μέσα ένα κιλό βραστό νερό. Σκεπάζομε και αφήνουμε ώσπου να γίνει χλιαρό, και με αυτό ξεπλένουμε τα μαλλιά επανειλημμένα μετά το λούσιμο, πού είπαμε παραπάνω.
Τσάι του δενδρολίβανου είναι και κατά τής λιποθυμίας. Ρίζες δενδρολίβανου με κρασί βρασμένες (ώσπου να μείνει το ένα τρίτο) είναι κατά της δυσεντερίας. Άνθη δενδρολίβανου κοπανισμένα με ζάχαρη (να γίνουν πάστα) είναι κατά των ζαλάδων. Φρέσκες κορυφές του φυτού κοπανισμένες, πάνω στις αιμορροΐδες τις ξεραίνει. Δενδρολίβανο βρασμένο με κρασί είναι κατά της αϋπνίας. Φρέσκες κορυφές του φυτού επάνω σε απόστημα, το ωριμάζουν, το ανοίγουν. Το φυτό αυτό με τις τόσες ιδιότητες εθεωρείτο και ότι καθαρίζει το αίμα και ακόμη ότι είναι ευεργετικό στην αναπνοή και ότι ο χυμός του φυτού μέσα στο αυτί σταματούν τον πόνο (με βαμβάκι στριμμένο).
Κοπανισμένοι σπόροι δενδρολίβανου εσωτερικώς είναι κατά της κίτρινης όψεως του προσώπου. Φρέσκες κορυφές σαν κατάπλασμα θεραπεύουν τις χοιράδες. Και ακόμη: Το Δενδρολίβανο είναι κατά των παραλύσεων και των νευρικών παθήσεων. Κατά της χλωρώσεως και κατά της χρονιάς δυσπεψίας. Για εσωτερική χρήση 10-30 γρ. ανθισμένων κορυφών να βράσουν σε ένα λίτρο νερό. Πίνεται σαν ρόφημα. Για τα μαλλιά 50 γρ. σε 1 λίτρο νερό να βράσουν μισή ώρα. Με αυτό πλένεται το κεφάλι για μια εβδομάδα πρωί βράδυ, και έπειτα βούρτσισμα (τονώνει και διατηρεί το χρώμα των μαλλιών). Το δενδρολίβανο τέλος είναι και κατά της υστερίας. Και το κρύο τσάι του, στο οποίο θα προστεθεί βόρακας είναι κατά της πιτυρίδας.
Από το βιβλίο του Ιγνάτιου ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ σύγχρονη πλήρης θεραπευτική με τα ΒΟΤΑΝΑ
Δενδρολίβανο, γνωστό ως λασμαρί, δυσομαρίνι και λιβανόδεντρο. Στην αρχαιότητα το χρησιμοποιούσαν για τον τέτανο, τους δε σπόρους του για τη θεραπεία της παράλυσης. Εχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Καταπολεμά την αναιμία, την αϋπνία και τη ζαλάδα. Βελτιώνει την αιμάτωση του εγκεφάλου, ενώ σήμερα ερευνούν τη συμβολή του στην καταπολέμηση της νόσου Αλτσχάιμερ και του διαβήτη. Ως καλλυντικό, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μορφή ατμού για βαθύ καθαρισμό του προσώπου. Η κομπρέσα από δεντρολίβανο ξεπρήζει τα πρησμένα μάτια, ενώ χαρίζει λάμψη, βελτιώνει το σκούρο χρώμα, δρα κατά της πιτυρίδας και συνιστάται για τα λιπαρά μαλλιά, θεωρείται αναζωογονητικό για το μπάνιο κι έχει αποσμητική δράση στο ποδόλουτρο. Ως λοσιόν, σταματά την τριχόπτωση, ενώ από τα φύλλα και τα άνθη του παράγεται αιθέριο έλαιο.
Το δεύτερο κείμενο είναι της Σονιας ΤΑΛΑΝΤΙΝΟΥ σε κάποιο περιοδικό, επειδή όμως το φύλλο ήταν κομμένο δεν γίνεται αναφορά του.
