Αθηναίος πολιτικός και ρήτορας. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 384 π.Χ. και πέθανε στην Καλαυρία το 322 π.Χ. Προερχόταν από εύπορη οικογένεια, και έμεινε ορφανός από πατέρα σε ηλικία εφτά ετών. Οι καταχρήσεις των κληρονόμων του πατέρα του τον ανάγκασαν σε νεαρή ηλικία να αγωνιστεί δικαστικά και να αποχτήσει σημαντική ρητορική εμπειρία, δικανική αρχικά. Στη δημόσια ζωή της Αθήνας εμφανίζεται όταν η πόλη βρίσκεται αντιμέτωπη στις επεκτατικές βλέψεις του Φίλιππου του Μακεδόνα, ενώ ο αθηναϊκός δήμος μένει νωθρός και άβουλος. Ο Δημοσθένης αντιμετώπισε σοβαρότατα εμπόδια, γιατί έπρεπε να υπερνικήσει ένα συνασπισμό ο οποίος αποτελούνταν από πνεύματα που θεωρούσαν ξεπερασμένο το καθεστώς του κράτους-πόλης, όπως ο Ισοκράτης, από φιλιππίζοντες, όπως ο ρήτορας Αισχίνης μαζί με πράκτορες του Φίλιππου, στοιχεία που ενισχύονταν από την παθητική ατομιστική στάση ενός παρηκμασμένου δήμου. Ο Δημοσθένης με τους τέσσερις Φιλιππικούς του λόγους από το 351 ως το 341 π.Χ. και τους τρεις Ολυνθιακούς του από το 349 ως το 348, αγωνίστηκε να αφυπνίσει τα πνεύματα, και τελικά το πέτυχε: το 340 π.Χ. ένωσε σε συμμαχία τους Αθηναίους και τους παλιούς αντιπάλους τους Θηβαίους εναντίον του Φίλιππου. Στη μάχη όμως της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) νικά ο Φίλιππος, ο οποίος καταλαμβάνει τη Θήβα. Η Αθήνα υποτάσσεται, ψηφίζει όμως τιμητικό στέφανο υπέρ του Δημοσθένη. Με αφορμή την αντιδικία σχετικά με το στέφανο αυτό, ο Δημοσθένης εκφωνεί τον Περί Στεφάνου λόγο του, το αριστούργημα της αρχαίας ρητορικής τέχνης, όπου εκθέτει τις πολιτικές του ιδέες και υποστηρίζει το ιδεώδες της ελευθερίας, στα πλαίσια του κράτους – πόλης. Γύρω στο 324, επειδή είχε περιπλεχτεί στην υπόθεση του θησαυρού του Αρπάλου, αναγκάστηκε να εξοριστεί. Μετά το θάνατο του Μ. Αλεξάνδρου συνέπραξε στην επανάσταση της πατρίδας του κατά του Αντίπατρου, αλλά μετά τη συντριβή των αθηναϊκών δυνάμεων κατέφυγε στην Καλαυρία, το σημερινό Πόρο, όπου, για ν’ αποφύγει τη σύλληψη από τα όργανα των Μακεδόνων, αυτοκτόνησε.
Επειδή η προφορά του είχε σοβαρά ελαττώματα ο Δημοσθένης ήταν αναγκασμένος να γράφει με μεγάλη προσοχή τους λόγους του, που είναι γεμάτοι από αυστηρή επιχειρηματολογία, απαράμιλλη ρητορική τεχνική, και διαπνέονται από τέτοιο προσωπικό πάθος και λεκτική σφοδρότητα, ώστε να αποτελούν το θρίαμβο και το τέλος της αθηναϊκής ρητορικής. Η ρητορική του Δημοσθένη αποτελούσε από το 16ο ως το 19ο αι. το πρότυπο της ανθρωπιστικής διδασκαλίας και ενέπνευσε τους εκκλησιαστικούς ρήτορες του 17ου αι., τους ρήτορες της Γαλλικής Επανάστασης του 1789 και τους πολιτικούς ομιλητές του περασμένου αιώνα.