Ποώδες πολυετές φυτό της οικογενείας των Πολυγωνιδών (δικοτυλήδονα), συχνό σε δροσερούς, υγρούς τόπους και στις όχθες των χαντακιών σε όλη την Ελλάδα, από τις παραθαλάσσιες ως τις ορεινές ζώνες. Έχει φύλλα ωοειδή, προμήκη, και άνθη κατά σπονδύλους, που σχηματίζουν έμφυλλους βότρεις. (ρούμεξ ο αμβλύφυλλος)
Στο ίδιο γένος ρούμεξ υπάγεται και το ξινολάπατο (ρούμεξ ο όξινος), που αυτοφύεται στους καλλιεργούμενους ή χέρσους αγρούς, στα λιβάδια και στα δάση σε όλη την Ελλάδα. Είναι πολυετές, αποκτά ύψος γύρω στο μέτρο, έχει βλαστούς πράσινους και λείους που φέρουν λίγα προμήκη, βελονοειδή φύλλα. Τα άνθη του είναι μικρά, πρασινωπά ή κοκκινωπά, κατά λεπτές, επάκριες και όρθιες φόβες.
Το κοινό όνομά του προέρχεται από το γεγονός ότι όλα τα μέρη του και ειδικότερα οι βλαστοί και τα φύλλα του έχουν γεύση ελαφρά ξινή, εξαιτίας της παρουσίας οξαλικού οξέος. Για το λόγο αυτόν, αλλά και επειδή έχουν ευχάριστη γεύση, τα τρυφερά φύλλα του τρώγονται καμιά φορά μαγειρεμένα όπως το σπανάκι χρησιμοποιούνται για το τύλιγμα των ντολμάδων. Το φυτό, πριν από την ανθοφορία, είναι επίσης ευχάριστο στα χορτοφάγα ζώα.
Η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει άλλα 17 είδη, με σπουδαιότερα τα επόμενα, που αναφέρονται με την επιστημονική τους ονομασία.
1. ρούμεξ ή λ. το υδροχαρές. Πολυετής πόα 0.60 ως 1,50 μ. ύψους, με διακλαδώσεις μακριές και όρθιες.
Τα φύλλα του είναι λεπτά και ανθεί σε σπόνδυλους με πολλά άνθη, κοντά ο ένας στον άλλο, χωρίς φύλλα και σε μορφή αραιής φόβης. Φυτρώνει στις όχθες ποταμών και τελμάτων παντού στην Ελλάδα, όπως επίσης στην Ευρώπη, την Ασία και τη Β. Αμερική.
2. ρούμεξ το ελληνικό. Πολυετής πόα, με βλαστό ως 1,50 μ. κατά την άνθηση, όρθιο έχει φύλλα πλατιά, με μίσχο, καρδιοειδή στη βάση και επίπεδο. Το φυτό εμφανίζει σπονδύλους με πολλά άνθη, κοντά ο ένας στον άλλο, οι περισσότεροι χωρίς φύλλα, που σχηματίζουν πλατιά φόβη. Φυτρώνει σε άγονους τόπους, της Θεσσαλίας και της Πελοποννήσου.
3. ρούμεξ ο ούλος. Πολυετής πόα, με βλαστό όρθιο, 0,50 ως 1 μ. ύψους, με ρίζα σαρκώδη και κίτρινη. Τα φύλλα της είναι ούλα στα χείλη και τα κατώτερα μοιάζουν με λόγχες. Ανθεί σε σπόνδυλους, με πολλά άνθη κοντά ο ένας στον άλλο, οι περισσότεροι χωρίς φύλλα, που σχηματίζουν πυκνή φόβη. Φυτρώνει σε χέρσους τόπους όλης της Ελλάδας και σε εύκρατες περιοχές και των δύο κόσμων.
4. ρούμεξ ο βουκεφαλοφόρος. Μονοετής πόα, 5 ως 30 εκ. ύψους, με πολλούς βλαστούς, λείους και συνήθως κοκκινωπούς, λεπτούς ή όρθιους, απλούς ή λίγο διακλαδισμένους. Έχει φύλλα μικρά, ωοειδή ρομβοειδή ή σαν λόγχες, ακέραια και άνθη, 2 ως 3 σε σπόνδυλο, που σχηματίζουν λεπτούς βότρυς. Φυτρώνει σε ξερούς αμμώδεις κατά προτίμηση τόπους, παντού στην Ελλάδα
5. ρούμεξ ο συμπαγής. Πολυετής πόα, που φτάνει το 1 μ., με βλαστό όρθιο με πολλές διακλαδώσεις. Έχει σπόνδυλους μακριά τον ένα από τον άλλο, σε μακρόστενους με φύλλα βότρυς, που σχηματίζουν αραιή φόβη. Φυτρώνει σε δροσερούς, υγρούς τόπους, σε όλα τα μέρη της Ελλάδας.
