Ο λευκός Πύργος, που από συγκυρία της τύχης κατέληξε σύμβολο της Θεσσαλονίκης, κτίστηκε στα τέλη του 15ου αι. στη θέση παλαιότερου βυζαντινού πύργου στη συμβολή του ανατολικού με το θαλάσσιο τείχος.
Έχει ύψος 33,90μ και περιλαμβάνει ισόγειο και έξι ορόφους με πυργίσκο στο δώμα. Μέχρι τις αρχές του 20ου αι. περιβαλλόταν από χαμηλό οκταγωνικό περιτείχισμα, ενισχυμένο σε τρεις γωνίες του με μικρότερους πύργους, το οποίο πιθανόν κατασκευάστηκε το 1535/36.
Ο πύργος, αναφέρεται με διάφορες ονομασίες, <<Πύργος του Λέοντος>> το 16ο αι., <<Φρούριο της Καλαμαρίας>> το 18ο αι., <<Πύργος των Γενιστάρων>> και <<Πύργος του αίματος>> το 18ο αι. Καθώς υπήρξε φυλακή και τόπος εκτέλεσης βαρυποινιτών.
Η σημερινή ονομασία επικράτησε από το 1890, όταν ασβεστώθηκε από έναν κρατούμενο με αντάλλαγμα την ελευθερία του.
Μετά την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης το 1912 και την ενσωμάτωση της στο Ελληνικό κράτος, στους χώρους του Λευκού Πύργου φιλοξενήθηκαν, η αεράμυνα της πόλης, το εργαστήριο μετεωρολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και συστήματα ναυτοπροσκόπων.
Το 1983 ο πύργος παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού και ακολούθησε η αναστήλωση του, έργο για το οποίο απονεμήθηκε το βραβείο της Europa Nostra το 1988. Από το 1985 ως εκθεσιακός χώρος.