Προυσός. Ορεινός οικισμός στην επαρχία Ευρυτανίας, του ομώνυμου νομού με υψομ. 860. Βρίσκεται προς τα νοτιοδυτικά του νομού. Είναι έδρα της ομώνυμης κοινότητας, στην οποία ανήκουν και οι οικισμοί Άνω Εσωχώρια, Κούλι, Τσικνέικα και Ιερά Μονή Προυσού. Στον οικισμό ανήκει και το μοναστήρι της Παναγίας της Προυσιώτισσας, όπου φυλάσσονται αξιόλογα εκκλησιαστικά κειμήλια. Η τοπική παράδοση ανάγει την ίδρυσή του στα χρόνια της Εικονομαχίας και συσχετίζει το όνομά του με τη μικρασιατική Προύσα, από όπου υποτίθεται ότι μεταφέρθηκε η εικόνα της Παναγίας, που αποτελεί το παλλάδιο της μονής. Τα παλιότερα πάντως αρχαιολογικά ευρήματα (λείψανα τοιχογραφιών στο παρεκκλήσι του σπηλαίου) χρονολογούνται στο 12ο ή 13ο αι. Όσο για την εικόνα της Παναγίας, της λεγόμενης Προυσιώτισσας, είναι έργο του 16ου ή 17ου αι. Αξίζει να προστεθεί ότι στο ασημένιο πλαίσιο της εικόνας αυτής υπάρχει η επιγραφή: «Δι’ εξόδων του γενναιότατου στρατηγού Γεωργίου Καραϊσκάκη». Το σημερινό καθολικό της μονής (Κοίμηση της Θεοτόκου) είναι κτίσμα των μέσων του 18ου αι. Της ίδιας εποχής είναι και οι τοιχογραφίες του. Στο μοναστήρι σώζεται αξιόλογη βιβλιοθήκη εντύπων (με εκδόσεις του 17ου και 18ου αι.) και χειρογράφων (72 κώδικες), που παραδόξως γλίτωσαν από τις αλλεπάλληλες καταστροφές της μονής κατά την τουρκοκρατία και την τελευταία πυρπόληση της από τους Γερμανούς το 1944.
Η μονή Προυσού βρίσκεται κοντά στο ομώνυμο χωριό σε μια ορεινή, δυσπρόσιτη και γραφική τοποθεσία της Ευρυτανίας. Είναι γνωστή και με το όνομα Παναγία η Προυσιώτισσα. Αναφέρεται ότι παλιότερα το μοναστήρι, λεγόταν του Πυρσού αλλά μετά τη μεταφορά σ’ αυτό της εικόνας της Παναγίας από την Προύσα, άλλαξε όνομα.
Για το μοναστήρι έχουν γράψει πολλοί Έλληνες ταξιδιωτικοί συγγραφείς, για την ιστορία του και την άφθαστη μεγαλοπρέπεια του εκεί τοπίου, τη γραφικότητα της τοποθεσίας του και τα ιστορικά ενδιαφέροντά του.
