Σταθάς

Επώνυμο αρματολών, οι οποίοι κα­τάγονταν από το Βάλτο.

1. Γεροδήμος. Περιώνυμος αρματολός της επαρχίας του Βάλτου, ο οποίος άκμασε το 18ο αι. Το 1766, αφού πείστηκε μαζί με άλλους ο­πλαρχηγούς από τον αποσταλμένο της Αικατε­ρίνης Β’ Έλληνα λοχαγό του πυροβολικού Γ. Παπάζολη, επαναστάτησε και κατέβηκε από το λιμέρι του, μαζί με το αρματολικό του σώμα, για να πολεμήσει τους Τούρκους. Μετά την κα­τάπνιξη της επανάστασης (1774), ο Σταθάς συνθη­κολόγησε και πήρε τα αρματολίκια των Αγρά­φων, Βάλτου, Καρπενησιού και Υπάτης, μαζί με τους Μπουκοβάλα, Καρακίτσο και Κοντογιάννη.
2. Γιάννης. Αρματολός του Βάλτου, γιος του προηγούμενου (1758-1812). Γύρω στο 1795 συνεργάστηκε με τον Ευθύμιο Βλαχάβα στα Χάσια και στον Όλυμπο. Αργότερα, και μετά την προκήρυξη την οποία έκανε ο Ρώσος ναύαρχος Σενιάβιν προς τους Έλληνες (Μάρ­της 1807), προσχώρησε από τους πρώτους στους Ρώσους. Μετά τη ρωσοτουρκική συνθή­κη (Αυγ. 1807), σύμφωνα με την οποία οι Ρώ­σοι εγκατάλειψαν τα νησιά του Αιγαίου, ο Σταθάς, μαζί με τους Λαζαίους, Νίκο Τσάρα, Μπιξώτη, Ραμφέη και άλλους, συγκρότησε το στόλο των «Μαύρων καραβιών». Τον ονόμασαν έτσι σε ένδειξη πένθους για την εγκατάλειψή τους από τους Ρώσους. Με το στόλο αυτό έκαναν πειρα­τικές επιδρομές κατά των Τούρκων. Ο Σταθάς φο­νεύτηκε έπειτα από προδοσία των προεστών του Κάρλελι, ενώ αγωνιζόταν κατά του Αλή.