Η αψίδα θριάμβου ή το τόξο του Κωνσταντίνου που ανεγέρθηκε από τη Ρωμαϊκή Σύγκλητο για να θυμίζει τη νίκη του Κωνσταντίνου επί του Μαξεντίου, το 312 στο Πόντε Μίλβιο. Είναι χτισμένο επί της Ιεράς οδού στο άκρο της αρχαίας αγοράς. Το τόξο είναι ένα είδος μνημείου της Ρωμαϊκής αρχιτεκτονικής, προς τιμήν ενός προσώπου ή ενός σημαντικού γεγονότος, με συνηθέστερη μορφή μια ή περισσότερες τοξοτές διόδους, στολισμένο με αγάλματα, διακοσμητικά στοιχεία και επιγραφές για το τιμώμενο πρόσωπο ή το σημαντικό γεγονός.
Τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν ελήφθησαν από τις αψίδες του Τραϊανού και Μάρκου Αυρηλίου και άλλα μνημεία και για το λόγο αυτό ονομάζεται περιπαικτικά <<καρακάξα του Αισώπου>>.
Αξιόλογη είναι η επιγραφή αφιερωμένη στον αυτοκράτορα Καίσαρα Φλάβιο Κωνσταντίνο Μάξιμο , φιλεύσπλαχνο και ευτυχή Αύγουστο.
<<Η Σύγκλητος (Γερουσία) και ο λαός της Ρώμης αφιερώνουν αυτή την αψίδα διακεκριμένη για τους θριάμβους της, γιατί υποκινούμενος θεόπνευστα και με την μεγαλοσύνη του πνεύματος του, με τα στρατεύματα του εκδικήθηκε το Κράτος μέσω ιερού πολέμου, τόσο εναντίον του τυράννου όσο και οποιασδήποτε φατρίας.»
Αξιωματούχοι της πόλης ήταν παγανιστές και γνώριζαν πως ο Κωνσταντίνος, αν και δεν ήταν χριστιανός, ευνοούσε τους χριστιανούς. Παρ’ όλα αυτά δεν ήθελαν να αναφέρουν τον Χριστό σε ένα μνημείο δημόσιο, αλλά μη θέλοντας ταυτόχρονα να έρθουν σε σύγκρουση με τα αισθήματα του αυτοκράτορα αναφέροντας παγανιστικές θεότητες, βρήκαν μια φράση συμβιβαστική που θα μπορούσε να ικανοποιήσει όλους : «instinctu divinitatis» (υποκινούμενος θεόπνευστα).
