Αρχικά η λέξη δήλωνε το γαμήλιο τραγούδι που έλεγαν οι γυναίκες, οι οποίες συνόδευαν τη νύφη στο σπίτι του γαμπρού. Αργότερα όμως, σε ταύτιση με το όνομα Υμήν, σήμαινε και το θεό του γάμου, που τον απεικόνιζαν σαν νέο, κάποτε φτερωτό, και γύρω του είχαν πλέξει διάφορες ερωτικές ιστορίες. Σύμφωνα με μια απ’ αυτές ο Υμέναιος, που ήταν γιος του Απόλλωνα, έπαθε την ημέρα του γάμου του ένα είδος μανίας και ζητούσε ολοένα να «νυμφεύεται». Σε μια άλλη ιστορία γινόταν λόγος για το θάνατο του, που τον βρήκε στο νυφικό κρεβάτι την πρώτη νύχτα του γάμου του, και την ανάστασή του από τον Ασκληπιό.