Πατέρας του Μεγάλου Αλέξανδρου (382 π.Χ. – Αιγαί 336 π.Χ.) Θεωρείται από πολλούς ο μεγαλύτερος βασιλιάς της Μακεδονίας, ανώτερος από πολλές απόψεις και από τον Αλέξανδρο. Γιος του Αμύντα Γ’, το 359 κατόρθωσε να εκτοπίσει διάφορους διεκδικητές του θρόνου και να ανακηρυχτεί βασιλιάς. Μόλις πήρε την εξουσία, ασχολήθηκε με την προσπάθεια να μετατρέψει τη Μακεδονία από μικρό περιφερειακό κράτος σε μεγάλη ελληνική δύναμη. Αναδιοργάνωσε το στρατό, πολέμησε νικηφόρα κατά των Ιλλυριών, των Θεσσαλών, των Θρακών και των Παιόνων και οχύρωσε τα σύνορα της Μακεδονίας. Η κατάκτηση όμως μερικών αθηναϊκών οχυρών πόλεων στις ακτές της Θράκης προκάλεσε την εχθρότητα της Αθήνας, που κράτησε πολλά χρόνια.
Το 354 ο Φίλιππος, με πρόσκληση των Θεσσαλών, ενδιαφέρθηκε για πρώτη φορά στα ελληνικά πράγματα, παίρνοντας μέρος στο λεγόμενο τρίτο Ιερό πόλεμο, που είχε φέρει αντιμέτωπες τις ελληνικές πόλεις, και συνέβαλε κατά τρόπο αποφασιστικό, παρά την αντίδραση της Αθήνας και της Σπάρτης, στον αγώνα εναντίον των Φωκέων. Το 348 πραγματοποίησε εισβολή στη χερσόνησο της Χαλκιδικής και κατάστρεψε την Όλυνθο. Έπειτα έκανε ειρήνη με την Αθήνα (346), την ειρήνη του Φιλοκράτη όπως ονομάστηκε, και στη συνέχεια πέτυχε να ανακηρυχτεί ισόβιος άρχοντας των Θεσσαλών.
Ενώ είχε συνάψει συνθήκη συμμαχίας με το βασιλιά της Περσίας και ασχολήθηκε με την επέκταση των μακεδονικών κατακτήσεων στην Ήπειρο και στη Θράκη, ξέσπασε νέος πόλεμος, στον οποίο συνασπίστηκαν εναντίον του η Αθήνα και η Θήβα και ο οποίος, έπειτα από τρία χρόνια συγκρούσεων χωρίς αποτέλεσμα, τελείωσε με την αποφασιστική μάχη της Χαιρώνειας (338). Τότε ολόκληρη η Ελλάδα υποτάχτηκε στην εξουσία του Φίλιππου. Ενώ όμως κατάστρωνε σχέδια για μια περισσότερο φιλόδοξη προσπάθεια (δημιουργία μιας πανελλήνιας ομοσπονδίας για την εξαπόλυση αποφασιστικού πόλεμου εναντίον των Περσών) δολοφονήθηκε για λόγους προσωπικής εκδίκησης, αν και δεν έλειψαν οι υποψίες ότι υποκινητές της δολοφονίας του ήταν η γυναίκα του Ολυμπιάδα και ο γιος του Αλέξανδρος. Με τη δράση του Φίλιππου είναι στενά συνυφασμένη η πολιτική του περίφημου Αθηναίου ρήτορα και πολιτικού Δημοσθένη.
