Γερμανόγλωσσος Τσέχος συγγραφέας. Γεννήθηκε στην Πράγα την 3 Ιουλίου 1883 και πέθανε στο Κίρλινγκ της Βιέννης την 2 Ιουνίου 1924). Μέλος της γερμανόγλωσσης εβραϊκής μειονότητας της Πράγας, γιος εύπορου εμπόρου, ένοιωθε βαθιά την απομόνωση που δημιουργούσαν αυτές οι συνθήκες. Γράφτηκε στο πανεπιστήμιο της Πράγας το 1901, αναγορεύτηκε διδάκτωρ της νομικής το 1906 και το 1908 διορίστηκε σε μια ασφαλιστική εταιρεία. Κάτω από την καταθλιπτική επιβολή της ισχυρής προσωπικότητας του πατέρα του (Γράμμα στον πατέρα – Brirf an dem Vater, γραμμένο το 1919), αλλά και εξαιτίας της εσωτερικής του αδυναμίας να δημιουργήσει δική του οικογένεια και ζωή, ο Κάφκα παραιτήθηκε δυο φορές από την ιδέα του γάμου του – τον οποίο φοβόταν, αλλά και επιθυμούσε ταυτόχρονα – με τη Φελίτσια Μπάουερ. Από την περίοδο εκείνη χρονολογούνται μερικά από τα πιο αγχώδη κείμενά του, Η μεταμόρφωση το 1916, Η Δίκη το 1925. Το 1917 η βεβαιότητα ότι είναι φυματικός τον αποσπά ακόμα περισσότερο από τη φυσιολογική ζωή. Η δουλειά του στο γραφείο εναλλάσσεται με μακρές περιόδους διαμονής στη Βοημία και στα βουνά Τάτρα. Ύστερα από άλλη μια αισθηματική αποτυχία του με τη δημοσιογράφο Μιλένα Γιεσένσκα (τα Γράμματα στη Μιλένα δημοσιεύθηκαν μετά το θάνατό του, το 1952), ο Κάφκα βρίσκει κάποιο νόημα ζωής κοντά στη Ντόρα Ντύμαντ, με την οποία εγκαθίσταται στο Βερολίνο το 1923. Αλλά μια επιδείνωση της αρρώστιας του σταματά αυτή την εύθραστη ισορροπία και σε λίγο οδηγεί τον Κάφκα στο θάνατο.
Στο διάστημα της ζωής του ο Κάφκα δημοσίευσε ελάχιστα έργα του και πάντα με τη στοργική φροντίδα του Μαξ Μπροτ, ανάμεσα σ’ αυτά, Η Κρίση το 1913, Η Μεταμόρφωση το 1916, Στην αποικία των τιμωρημένων το 1919. Στον Μπροτ και στον Πούλιτσερ οφείλεται εξάλλου η δημοσίευση μετά το θάνατο του Κάφκα, όλων των έργων του, παρά την αντίθετη γνώμη που είχε εκφράσει, Η δίκη (1925), Ο Πύργος (1926), Αμερική Ι (1927), και αργότερα των Απάντων του το 1935-37, και το 1946-1958.
Η αρνητική στάση του Κάφκα απέναντι στα έργα του είναι χαρακτηριστική της προσωπικότητας του και προέρχεται από την οδυνηρή του αδυναμία να δεχτεί τη ζωή σε όλες της τις εκδηλώσεις. Το πρόβλημα της εκλογής το ταυτίζει πολλές φορές με την αγωνιώδη αναζήτηση της ελευθερίας: ο ποντικός του Μικρού Μύθου (Kleine Fabel) τρέχει προς τη φάκα, την οποία είναι αδύνατο να αποφύγει. Ο άνθρωπος του Κάφκα βρίσκεται μετέωρος μπροστά στο άλυτο αυτό πρόβλημα εκλογής, όπου τα αντίθετα συμπίπτουν: η ελευθερία και η φυλακή. Ο άνθρωπος είναι λοιπόν πάντα ένοχος σύμφωνα με μια δικαιοσύνη που του είναι ακατανόητη και που την απονέμει μια γραφειοκρατία η οποία του φαίνεται αποκρουστική και μικρόψυχη (Η Δίκη). Στην αφήγηση Μπροστά στο νόμο, που έχει παρεμβληθεί στη Δίκη, ο Κάφκα δίνει μια ζωντανή ανάπτυξη αυτού του θέματος, που στον Πύργο θα βρει την πιο ολοκληρωμένη του έκφραση. Δεν είναι πια το δικαστήριο που κατηγορεί τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος που αναζητά την κατηγορία που τον βαραίνει, διπλά ένοχος συνεπώς. Από κατηγορούμενος γίνεται κατήγορος, βαρυνόμενος με το πιο βαρύ αμάρτημα, την έπαρση. Κάθε εκλογή κλείνει μέσα της την ενοχή. Είναι φανερή εδώ η επίδραση του εβραϊκού χασσιδικού μυστικισμού του 18ου αι. και της ανατολικής σκέψης. Η έμμονη αναζήτηση μιας αλήθειας που υπάρχει, στην οποία ζούμε, στην οποία όμως δεν μπορούμε να φτάσουμε παρά μόνο με το θάνατο. Με το θάνατο ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση απόλυτης δεκτικότητας, γιατί η γνώση είναι δυνατή μόνο έξω από την ατομική συνείδηση. Ένα όργανο γνώσης ωστόσο, το μοναδικό ίσως, είναι για τον Κάφκα η γλώσσα, η λέξη, από τη μαγεία της οποίας γεννιούνται οι διαυγείς αλλά και τρομερές λογοτεχνικές συλλήψεις του Κάφκα, σε λαμπρά γερμανικά, που τα διαπερνούν λεπτοί χιουμοριστικοί τόνοι (πόσο ευρηματικοί είναι οι τύποι σαν τη Γιοζεφίν και τον Όντραντεκ). Η γλώσσα του Κάφκα, καθώς και η θεματική του που προσαρμόζεται σ’ αυτήν, ζει από τις ίδιες άλυτες αντιφάσεις, που αποτελούν σαν ύψιστο ηθικό πρόβλημα, την ουσία της τέχνης του. Έχουν δοθεί πολλές ερμηνείες στο έργο του Κάφκα, θεολογικο – φιλοσοφικές, ιστορικο – κοινωνικές και ψυχαναλυτικές, καμιά όμως δε θα μπορέσει ίσως να εξαντλήσει ένα πρόβλημα τόσο πολύπλοκο, όπως είναι το πρόβλημα της υπαρξιακής αγωνίας και του άγχους του σύγχρονου ανθρώπου.
Το έργο του Κάφκα έχει ασκήσει ισχυρή επίδραση στη σύγχρονη ευρωπαϊκή λογοτεχνία.